Kitap basım ve dağıtım sürecinde en kritik aşamalardan biri kataloglamadır. Kataloglama, kitabın kimliğinin ulusal ve uluslararası düzeyde tanımlanmasını, arşivlenmesini ve arama sistemlerinde kolayca bulunabilmesini sağlar. ISBN numarası bu sürecin bel kemiğidir. Bir kitabın kataloglanması, yalnızca kütüphaneler ve dağıtımcılar için değil, aynı zamanda okuyucular ve araştırmacılar için de büyük önem taşır. Bu yazıda, ISBN alma süreci ile kataloglama arasındaki ilişkiyi, kullanılan sistemleri, ulusal ve uluslararası standartları ve yazarlar ile yayınevlerinin bu süreçte dikkat etmesi gereken noktaları detaylı bir şekilde inceleyeceğiz.
1. Kataloglama Nedir ve Neden Önemlidir?
Kataloglama, bir kitabın bibliyografik bilgilerini standart formatlarda kaydederek, farklı veri tabanlarında kolayca bulunmasını sağlayan bir süreçtir.
Bu bilgiler şunları içerir:
- Yazar adı
- Kitap başlığı
- Baskı bilgileri
- ISBN numarası
- Yayıncı bilgileri
- Konu başlıkları
- Sınıflandırma numaraları
Kataloglama sayesinde kitaplar:
- Kütüphane raflarında sistemli bir şekilde yer alır.
- Online kataloglarda bulunabilir.
- Ulusal ve uluslararası veri tabanlarına entegre olur.
2. ISBN ve Kataloglama Arasındaki İlişki
ISBN, kataloglama sürecinde kitabın en temel tanımlayıcısıdır.
Kataloglama sistemleri ISBN olmadan da çalışabilir, ancak ISBN’in sağladığı avantajlar şunlardır:
- Karışıklığı önler (aynı isimde farklı kitapların ayrımı kolaylaşır).
- Kitabın tüm dünya çapında aynı kod ile tanınmasını sağlar.
- Uluslararası veri tabanlarına otomatik entegre olmayı mümkün kılar.
3. Türkiye’de Kitap Kataloglama Standartları
Türkiye’de kitap kataloglama süreci genellikle Türkiye Bibliyografyası, Milli Kütüphane ve TÜBESS (Türkiye Belge Sağlama ve Ödünç Verme Sistemi) üzerinden yürütülür.
Kataloglama sırasında:
- Dewey Onlu Sınıflama Sistemi (DDC)
- Kongre Kütüphanesi Sınıflandırma Sistemi (LCC)
- Uluslararası MARC formatı
kullanılır.
4. Uluslararası Kataloglama Sistemleri
Dünya genelinde en yaygın kullanılan kataloglama veri tabanları şunlardır:
- WorldCat (OCLC)
- Library of Congress Catalog
- British Library Catalog
- Google Books Partner Programı
Bu veri tabanlarına dahil olabilmek için ISBN numarası büyük önem taşır.
5. Kataloglama Süreci Adım Adım
- ISBN Başvurusu ve Onayı – Öncelikle kitabın ISBN numarası alınır.
- Bibliyografik Bilgi Toplama – Yazar, başlık, konu, basım yılı gibi tüm bilgiler toplanır.
- Sınıflandırma – Dewey veya LCC kodları atanır.
- Kayıt Formatı Seçimi – MARC 21 veya Dublin Core gibi uluslararası kabul gören formatlar kullanılır.
- Veri Girişi – Kütüphane otomasyon sistemine bilgiler eklenir.
- Doğrulama – Bilgilerin doğruluğu kontrol edilir.
- Yayınlama – Kayıtlar çevrim içi kataloglara açılır.
6. ISBN Olmadan Kataloglama Sorunları
ISBN’siz bir kitabı kataloglamak mümkündür, ancak şu sorunlar ortaya çıkar:
- Kitabın bulunabilirliği azalır.
- Uluslararası veri tabanlarına eklenemez.
- Kütüphaneler arasında veri paylaşımı zorlaşır.
- Kitapların yanlış kategorilere düşme ihtimali artar.
7. Kataloglama ve Kitap Satış İlişkisi
Doğru kataloglama, kitabın satış başarısını doğrudan etkiler.
Örneğin:
- Online kitap satış siteleri katalog bilgilerini arama sonuçlarında kullanır.
- Anahtar kelimeler doğru seçilirse kitap aramalarda daha görünür olur.
- Doğru sınıflandırma, kitabın hedef kitlesine daha kolay ulaşmasını sağlar.
8. Dijitalleşmenin Kataloglama Sürecine Etkisi
Artık kataloglama sadece basılı kitaplar için değil, e-kitaplar için de yapılıyor.
- Dijital ISBN numaraları (e-ISBN)
- Otomatik metadata üretimi
- Yapay zekâ destekli sınıflandırma
gibi teknolojiler kataloglamayı hızlandırıyor.
9. Kataloglama İçin Öneriler
- ISBN başvurusunu kitap tamamlanmadan önce yapın.
- Katalog bilgilerini doğru ve eksiksiz girin.
- Konu başlıklarını hedef kitlenin arama alışkanlıklarına uygun seçin.
- Uluslararası veri tabanlarında görünür olmak için kayıtlarınızı güncel tutun.
Kitap kataloglama, yayıncılık sektöründe kitabın ömrünü uzatan ve erişilebilirliğini artıran kritik bir süreçtir. ISBN bu sürecin temel taşıdır ve hem ulusal hem de uluslararası düzeyde kitabın tanınmasını sağlar. Kataloglama doğru yapılmazsa, kitabın pazarlama potansiyeli düşer ve okurlara ulaşma şansı azalır. Bu nedenle yazarlar, yayıncılar ve kütüphaneler, ISBN alma ve kataloglama süreçlerini profesyonelce yürütmelidir.
Kitap Yazdırma Danışmanlık, yazarlık yolculuğunuzda her adımda yanınızda olmaktan gurur duyan bir platformdur. Akademik kitap yazdırmadan biyografi ve otobiyografi hazırlamaya kadar geniş bir yelpazede hizmet sunarak, yazılı eserlerinizi en yüksek kalitede hayata geçirmenize yardımcı oluruz. Ayrıca, dil bilgisi ve imla kontrolü, iç sayfa tasarımı ve editörlük hizmetleri ile metinlerinizin profesyonel bir şekilde şekillendirilmesini sağlarız. Yazarların, içeriklerini en iyi şekilde sunabilmeleri için gerekli olan tüm teknik destek, doğru yönlendirme ve düzenleme işlemlerini sunarak, eserinizi mükemmel hale getirmeyi amaçlıyoruz.
Eserlerinizi daha geniş kitlelere ulaştırmak için ISBN alma ve yayıncılık süreci, kitap basımı ve dağıtımı, kitap kapak tasarımı gibi kritik hizmetlerimizle yayın sürecini sorunsuz bir şekilde tamamlamanızı sağlarız. Yayıneviyle anlaşmak yerine kendi kitabınızı yazdırmak isteyenler için profesyonel kitap pazarlama ve tanıtım danışmanlığı da sunarak, eserinizi kitapseverlerle buluştururuz. Kitap tanıtım afişi tasarımı, online ve offline mecralarda etkili tanıtım stratejileriyle kitabınızın görünürlüğünü artırır, hedef kitlenize ulaşmanıza yardımcı oluruz.
Yayıncılık sürecinde her aşamada yanınızda olan ekibimiz, kitabınızın içerik ve tasarımından yayımlanmasına kadar tüm aşamaları profesyonel bir şekilde yönetir. Kitap yazdırma, editörlük, yapısal editörlük ve yayın danışmanlığı hizmetleriyle yazarlık kariyerinizi desteklerken, her tür kitabı profesyonel bir biçimde yayınlamanızı sağlarız. Yasal süreçlerden telif hakları ve editörlük hizmetlerine kadar her konuda kapsamlı destek vererek, kitap yazma sürecinizi zahmetsiz ve verimli bir hale getiriyoruz.
