Kitap yazmak, bir fikir dünyasını kâğıda dökme sürecidir. Ancak bu eseri okuyucuya ulaştırmak için kitabı bastırmak yeterli değildir. Resmî olarak tanınan bir kitap hâline gelmesi için ISBN (Uluslararası Standart Kitap Numarası) alınması şarttır. Bu makalede kitap yaptırma sürecinde ISBN başvurusunun nasıl yapıldığını, adım adım resmi prosedürleri, dijital sistemleri, gerekli belgeleri ve uygulama ipuçlarını detaylarıyla inceleyeceğiz.
ISBN Başvurusu Yapmadan Önce Bilinmesi Gerekenler
1. ISBN Nedir?
ISBN, her kitap için özel olarak verilen 13 haneli bir numaradır. Bu numara kitabın:
-
Yazarını,
-
Yayıncısını,
-
Basım türünü,
-
İçeriğini,
-
Formatını
ayırt edebilmek için kullanılır.
2. Kimler ISBN Alabilir?
-
Yayınevleri
-
Bireysel yazarlar
-
Akademik kurumlar
-
Resmî kuruluşlar
-
Dernekler ve vakıflar
Yani kitabı bastırmak isteyen herkes, gerekli şartları karşıladığı sürece ISBN başvurusu yapabilir.
ISBN Başvurusu Nereden Yapılır?
Türkiye’de ISBN başvurusu T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı‘na bağlı Kütüphaneler ve Yayımlar Genel Müdürlüğütarafından sağlanan ISBN Otomasyon Sistemi üzerinden yapılmaktadır.
Resmî adres: ekitap.kulturturizm.gov.tr
Adım Adım ISBN Başvurusu
1. Sisteme Kayıt Olma
-
Web sitesine giriş yapılır.
-
Bireysel kullanıcı veya kurum olarak kayıt olunur.
-
E-posta ve T.C. kimlik numarası doğrulaması yapılır.
2. Kullanıcı Profili Oluşturma
-
Gerçek kişi ya da tüzel kişi (yayıncı) olarak hesap bilgileri girilir.
-
İletişim ve adres bilgileri eksiksiz doldurulur.
-
Vergi levhası, imza sirküsü gibi belgeler (yayıncılar için) yüklenir.
3. Yeni ISBN Başvurusu Ekranına Giriş
-
Sisteme giriş yaptıktan sonra “Yeni ISBN Başvurusu” sekmesi seçilir.
-
Kitapla ilgili tüm bilgiler aşağıdaki şekilde girilir:
-
Kitap başlığı ve varsa alt başlık
-
Yazar adı ve soyadı
-
Çevirmen, editör bilgileri
-
Basım yılı ve formatı (basılı kitap, e-kitap, sesli kitap vb.)
-
Sayfa sayısı
-
Kitabın türü (roman, şiir, çocuk, bilimsel vb.)
-
Yayın dili
-
Hedef kitle
-
4. Belgelerin Yüklenmesi
Zorunlu belgeler şunlardır:
-
Kimlik fotokopisi (bireysel başvurular için)
-
Kitabın kapak tasarımı (taslak kabul edilir)
-
Kitabın kısa özeti
-
İçindekiler bölümü (isteğe bağlı)
-
Yayınevi ise ayrıca: vergi levhası, imza sirküsü, ticaret sicil gazetesi
5. Başvurunun Gönderilmesi
Tüm bilgiler ve belgeler eksiksiz yüklendikten sonra başvuru gönderilir. Sistem otomatik olarak başvuruyu alır ve referans numarası üretir.
Başvurudan Sonra Ne Olur?
Başvuru gönderildikten sonra belgeler Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından incelenir. Bu süreçte:
-
Eksik belge varsa sistem uyarı verir.
-
Belgeler tamamsa 1 ila 5 iş günü içinde ISBN numarası sistemden alınabilir.
ISBN Alındıktan Sonra Ne Yapılır?
-
ISBN numarası kitap kapağında belirtilmelidir.
-
Kitabın arka kapağında barkod olarak yer almalıdır.
-
Kitabın iç sayfasında “ISBN: 978…” şeklinde gösterilmelidir.
-
Dijital kataloglara girilirken ISBN kullanılır.
Sıkça Yapılan Hatalar
-
Yanlış baskı türü seçimi (örneğin e-kitap yerine basılı kitap seçmek)
-
Kapak tasarımında ISBN yeri bırakılmaması
-
Başvuru formunda karakter sınırına dikkat etmemek
-
Belgeleri PDF yerine JPG yüklemek
İpuçları ve Tavsiyeler
-
Kapak tasarımını profesyonel olarak hazırlayın.
-
Özeti kısa ama açıklayıcı yazın.
-
Başvuru sırasında kullanılan e-posta aktif ve kontrol edilen bir adres olmalı.
-
ISBN başvurunuzu kitap basımından en az 10 gün önce yapın.
ISBN Başvurusu Reddedilirse Ne Olur?
-
Eksik veya hatalı bilgi girilmişse sistem başvuruyu reddeder.
-
Bu durumda sistem sizi bilgilendirir ve düzenleme yaparak tekrar başvurabilirsiniz.
ISBN Kaç Günde Çıkar?
-
Genellikle 1-3 iş günü içinde sonuçlanır.
-
Yoğunluk dönemlerinde bu süre 5 güne kadar uzayabilir.
ISBN ile İlgili En Çok Sorulan Sorular
ISBN almak zorunlu mu?
Evet, kitap yasal olarak satışa sunulacaksa zorunludur.
ISBN ücretli mi?
Hayır, Türkiye’de ISBN başvuruları ücretsizdir.
Her baskı için yeni ISBN gerekir mi?
Evet. Her yeni baskı ya da yeni format (e-kitap, sesli kitap) için ayrı ISBN gerekir.
ISBN aldıktan sonra kitap içeriğini değiştirebilir miyim?
Hayır. İçeriği değiştirirseniz yeni ISBN başvurusu yapmanız gerekir.
Sonuç
Kitap bastırmak isteyen her yazar ve yayıncı için ISBN almak artık bir lüks değil, zorunluluktur. Başvuru süreci dijitalleşmiş ve oldukça kullanıcı dostu hâle gelmiştir. Bu adımları doğru takip ederek, kitabınızın yasal geçerliliğini, satış kabiliyetini ve ulusal-uluslararası erişimini güvence altına alabilirsiniz.