Kitap yaptırma, yalnızca “dosyayı matbaaya göndermek” değildir; yüzlerce küçük kararın doğru sırada, doğru yoğunlukta ve doğru kişiler arasında koordine edilmesidir. Planlama hataları genellikle görünmezdir; ilk bakışta yalnızca “küçük bir gecikme” gibi algılanır. Oysa bu küçük gecikmeler, baskıda renk sapmasına, kasada barkod okutma hatasına, dağıtımda stok devrine, pazarlamada sessiz lansmana, hatta son okurun elinde köşe eziklerine dönüşebilir. Bu yazı, kitap yaptırma sürecinde en sık karşılaşılan planlama hatalarını kök nedenleriyle teşhis ediyor ve her biri için uygulanabilir, denenmiş çözümler sunuyor.
1) Hata: “Kime, ne kazandırıyorum?” sorusunu geç sormak
Belirti: İçindekiler “konu listesi” gibi; okur yararı belirsiz.
Kök neden: Proje başında okur vaadi (value proposition) yazılmadı.
Sonuç: Bölümler şişer, tekrar artar, sayfa sayısı ve maliyet yükselir; ürün sayfası açıklaması zayıf kalır.
Çözüm: Tek cümlelik vaat cümlesi yazın: “X okuruna Y bağlamında Z kazanımı”. Tüm başlıkları “fiil + sonuç” formuna çevirin (“90 saniyelik kendini anlatma şablonu kur” gibi). Her bölüm sonunda “mini uygulama” ekleyin.
Uygulama – bugün: Vaat cümlenizi yazıp ekranın üstüne asın; içindekileri bu cümleyle hizalayın.
2) Hata: Editoryal kapıları atlayıp doğrudan mizanpaja geçmek
Belirti: Mizanpaj sırasında cümleler değiştiği için sürekli dizgi geri dönüşü.
Kök neden: Yapısal edit → Satır edit → Düzeltme üçlüsü takvimleştirilmedi.
Sonuç: Zaman ve para kaybı; dizgide hatalar çoğalır.
Çözüm: Üç kapıyı ayrı teslim tarihleri ile planlayın. Yapısal edit bitmeden satır edite geçmeyin; satır edit kapanmadan düzeltmeye geçmeyin.
Uygulama – bugün: Üç kapı için Gantt yerine “tek sayfalık tarih listesi” çıkarın; her kapıya %15 tampon ekleyin.
3) Hata: Üslup kılavuzunu “lüks” sanmak
Belirti: Yüzde işaretleri ve sayılar bazen “%10”, bazen “yüzde on”; yabancı terimlerde karmaşa.
Kök neden: Üslup kılavuzu (tek sayfa) yok.
Sonuç: Tutarsız ton, okur güveninde aşınma, düzeltmede tekrar masraf.
Çözüm: Sayı–ölçü yazımı, yabancı terim karşılıkları, başlık hiyerarşisi, alıntı/kaynak stili, noktalama tercihleri tek A4’e.
Uygulama – bugün: 30 dakikada üslup kılavuzunu yazın; mizanpaj ve kapak arka metinleri buna bakarak revize edin.
4) Hata: Kaynak–izin–iktibas listesini en sona bırakmak
Belirti: Son haftada “bu görselin lisansı var mı?” paniği.
Kök neden: Görsel, veri, alıntı, isim–biyografi izinleri erken toplanmadı.
Sonuç: Baskı ertelenir, hatta geri çağırma riski doğar.
Çözüm: “Kanıt dosyası” klasörü ve tablo: belge türü–kaynak–izin gereksinimi–durum–sahip. Riskli pasajları işaretleyin; üçlü onay (yazar–editör–hukuk) olmadan baskıya girmeyin.
Uygulama – bugün: İlk 10 görsel ve uzun alıntı için durum sütunu doldurun.
5) Hata: Mizanpajda okunabilirlik ergonomisini ihmal etmek
Belirti: “Satırlar çok sıkışık”, “gözüm yoruluyor” geri bildirimleri.
Kök neden: Satır uzunluğu, punto ve satır aralığı verisel belirlenmedi.
Sonuç: Erken terk oranı artar; sayfalar kalabalık görünür.
Çözüm: 60–70 karakter satır uzunluğu; 10.5–11.5 punto; 1.35–1.5 satır aralığı. Görseller için altyazı ve sabit yerleşim şeması.
Uygulama – bugün: İlk bölümün PDF’ini 5 okura gönderin; yalnız “okunurluk” sorusunu sorun.
6) Hata: Kapakta kategori sinyalini belirsiz bırakmak
Belirti: “Kitabın türünü rafta anlayamadım.”
Kök neden: Kapak kompozisyonunda kategori kodları (tipografi/renk/dil) okunmuyor.
Sonuç: Raf keşfi zayıf; hatalı kategoriye düşme.
Çözüm: Tipografik–ilüstratif–fotoğrafik üç yön için iki varyant; mikroskopik A/B ile “anlaşılma” test edin.
Uygulama – bugün: Kapak alt başlığını okur kazanımı diline çevirin; “slogandan kaçın, vaadi yaz.”
7) Hata: Barkod ve POS performansını son ana bırakmak
Belirti: Kasada okutma hatası, kampanyada satış kaçırma.
Kök neden: Barkod raster (PNG), kontrast zayıf, quiet zone yok.
Sonuç: Mağaza iade ve itibar kaybı.
Çözüm: Vektörel barkod, yüksek kontrast, quiet zone ≥ 4 mm; pilot mağazada fiziksel POS testi.
Uygulama – bugün: Barkod alanını kapakta “temiz bölge” olarak sabitleyin; numune okutma randevusu alın.
8) Hata: ISBN stratejisini tek format sanmak
Belirti: “E-kitabın yorumu basılı sayfasına düşmüş”, “sesli kitap bulunamıyor”.
Kök neden: Tüm formatlar için tek ISBN zannedildi.
Sonuç: Karışık ürün fişleri, kötü görünürlük, iade.
Çözüm: Basılı, e-kitap (EPUB), sesli, büyük punto/DAISY/Braille her biri ayrı ISBN. Ürün sayfalarında çapraz referans.
Uygulama – bugün: “ISBN kartı” çıkarın; format–ISBN–ürün sayfası linkleri tek listede.
9) Hata: Metadata ve kategori seçimini “formalitelik” görmek
Belirti: “Bulamıyorum” mesajları, arama sonuçlarında görünmeme.
Kök neden: Kategori yanlış/derinlik yetersiz; açıklamanın ilk 300 karakteri “okur kazanımı”na dönük değil.
Sonuç: Bulunabilirlik zayıf; dönüşüm düşük.
Çözüm: Rakiplerin rafını inceleyin; nişin çekirdek 7–10 anahtar kelime setini belirleyin; açıklamanın girişini faydaya odaklayın.
Uygulama – bugün: Ürün sayfası metninin ilk 300 karakterini “okur ne kazanacak?” cümlesiyle yeniden yazın.
10) Hata: Prepress kontrolünü “matbaa halleder” sanmak
Belirti: Baskıda renk sürprizleri, taşma/kesim sorunları.
Kök neden: PDF/X, font gömme, 100K siyah, transparan/overprint temizliği yapılmadı.
Sonuç: Yeniden baskı, zaman–para kaybı.
Çözüm: İmzalı prepress kontrol listesi: PDF/X, tüm fontlar gömülü, metin siyahı yalnız K, kesim payları doğru, barkod vektörel.
Uygulama – bugün: Matbaayla birlikte kontrol listesini yazılı/onaylı hâle getirin.
11) Hata: Üretimi tek atış planlamak (POD/kısa tiraj/ofset sırasını kurmamak)
Belirti: Ya stok yükü ya da kaçan talep.
Kök neden: Belirsiz talepte doğrudan yüksek tiraj.
Sonuç: Nakit kilitlenir; kitap rafta eskir.
Çözüm: POD/kısa tiraj (300–1.000) → 45 gün veri → talep kanıtsa ofset (2.000–5.000+).
Uygulama – bugün: “Ofsete geçiş eşiği”ni sayıyla yazın (ör. haftalık satış > X).
12) Hata: Paketleme–lojistik standardı olmadan sevk
Belirti: Köşe ezikleri, nem hasarı, iade.
Kök neden: Ara karton, köşe koruyucu, nem bariyeri planlanmadı; palet–streç yetersiz.
Sonuç: Zayiat ve itibar kaybı.
Çözüm: Paket standardı: koli içi ara karton + köşe koruyucu + nem bariyeri; palet dizilimi; parti etiketinde ISBN + baskı.
Uygulama – bugün: “Yağışlı boşaltım” için kısa protokol yazın.
13) Hata: Kanal orkestrasyonunu “alternatif” zannetmek
Belirti: E-ticarette var, bağımsızlarda yok; zincirde görünürlük yok.
Kök neden: Kanal bazlı mesaj/takvim üretilmedi.
Sonuç: Kırılgan satış grafiği.
Çözüm: Zincir = keşif, bağımsız = kürasyon/topluluk, e-ticaret = erişim/hız, kütüphane/kurumsal = uzun kuyruk. Hepsinde ISBN görünür.
Uygulama – bugün: Her kanal için tek cümlelik konumlandırma ve tarih listesi çıkarın.
14) Hata: Pazarlama ritmi olmadan lansman
Belirti: “Harika kitap ama kimse bilmiyor.”
Kök neden: Okuma parçası, kısa video, e-posta şablonu hazırlanmadı; içerik ritmi yok.
Sonuç: Sessiz lansman, düşük dönüşüm.
Çözüm: Pazartesi Alıntısı / Perşembe Soru ritmi; videoda son karede ISBN; sabit yorumda kısa link + diğer formatların ISBN’leri.
Uygulama – bugün: Okuma parçası PDF’ini hazırlayıp e-posta ve sosyal kopyayı yazın.
15) Hata: Erişilebilirliği “sonradan” düşünmek
Belirti: Kütüphane/kurumsal kanalda ilgi yok.
Kök neden: Büyük punto/DAISY/sesli planlanmadı.
Sonuç: Erişilebilir okur dışarıda kaldı; satın alma fırsatları kaçtı.
Çözüm: Erişilebilir her sürüm ayrı ISBN; ürün sayfasında görünür; e-kitapta başlık hiyerarşisi ve alternatif metinler.
Uygulama – bugün: Büyük punto sürüm için tipografik ayarları planlayın; kısa sesli örnek kaydedin.
16) Hata: Hukuk–uyum ve “düzeltme notu” kültürünü kurmamak
Belirti: Alıntı–görsel lisansı muğlak; biyografide kişilik hakkı şüpheli.
Kök neden: İzin listesi ve şeffaf güncelleme kültürü yok.
Sonuç: Hukuki risk ve itibar kaybı.
Çözüm: İktibas–görsel lisans–kişisel veri için yazılı kontrol; ürün sayfasında ISBN + baskı ile düzeltme notu alanı.
Uygulama – bugün: Düzeltme notu şablonu hazırlayın (değişen sayfa/satır ve tarih).
17) Hata: KPI panosu ve tetikleyiciler olmadan “hissiyatla” yönetmek
Belirti: “Sanki iyi gidiyor.”
Kök neden: Satış–iade–stok devri–POS hata–yorum puanı–ROI izlenmiyor.
Sonuç: Yanlış revizyon, boşa harcama.
Çözüm: 45 günlük veri penceresi; eşik–aksiyon çiftleri (ör. stok devri < X → kapak tipografisini güçlendir).
Uygulama – bugün: Üç tetik eşiği tanımlayın; sorumlu ve tarihi yazın.
18) Hata: İkinci baskıda “her şeyi birden” değiştirmek
Belirti: Revizyondan sonra etkileri ölçememe.
Kök neden: Çok değişkenli müdahale.
Sonuç: Nedensellik kaybolur; masraf artar.
Çözüm: Tek değişiklik kuralı: Kapak kontrastı ya da arka kapak metni ya da mizanpaj mikro ayarı.
Uygulama – bugün: Bir sonraki baskı için “tek değişken” notu alın.
19) Hata: Sürdürülebilirlik iddiasını belgesiz bırakmak
Belirti: “Eko” deniyor ama kanıt yok.
Kök neden: Malzeme ve rota kararları şeffaf değil.
Sonuç: Güven aşınması, kurumsal alım kaybı.
Çözüm: FSC/PEFC kâğıt, düşük VOC mürekkep, yerel baskı–mikro depo; ürün sayfasında sürdürülebilirlik notu ve belge atıfları.
Uygulama – bugün: İki cümlelik sürdürülebilirlik açıklamasını yazın.
20) Hata: Bilgi transferini planlamamak (sürekli dışa bağımlılık)
Belirti: Her projede sıfırdan aynı hatalar.
Kök neden: Şablon ve kontrol listeleri içeri alınmadı.
Sonuç: Yüksek danışmanlık/ajans bağımlılığı, maliyet.
Çözüm: Üslup kılavuzu, seri kapak şablonları, prepress checklist, metadata protokolü gibi varlıkları kurumlaştırın.
Uygulama – bugün: “Kitap işletim dosyası” açın; tüm şablonları tek klasörde toplayın.
21) Hata: “Pilot baskı ve POS testini” gereksiz görmek
Belirti: İlk tirajda kapak kontrastı ve barkod sorunları.
Kök neden: Gerçek dünya testi yapılmadı.
Sonuç: İlk izlenim kötü; iade ve yeniden baskı.
Çözüm: 10–20 adet pilot; bir zincir ve bir bağımsızda okutma + raf ışığında kapak kontrolü.
Uygulama – bugün: Pilot baskı tarihi ve mağaza randevuları alın.
22) Hata: “Küçük” görünen paket–etiket disiplinini atlamak
Belirti: Hangi partide sorun var, izleyemiyorsunuz.
Kök neden: Parti etiketinde ISBN + baskı bilgisi yok.
Sonuç: Krizde izolasyon gecikir.
Çözüm: Her kolide ISBN, baskı numarası, tarih alanları standardı.
Uygulama – bugün: Etiket şablonunu tasarlayın ve baskıcıya gönderin.
Sonuç
Planlama hataları, kitap yaptırma sürecinde en pahalı öğretmenlerdir. İyi haber: Bu hataların çoğu, erken karar kapıları ve yazılı standartlarla görünür hâle getirildiğinde kolayca önlenir. Bu yazıda gördüklerimizi tek bir işletim sistemine bağlayalım:
-
Vaat cümlesi ve “fiil + sonuç” içindekiler, okura kazancı net söyler; editoryal şişmeyi azaltır.
-
Editoryal üç kapı (yapısal–satır–düzeltme) hatayı en ucuzken yakalar; mizanpaja yalnız “temiz metin” gider.
-
Üslup kılavuzu tek sayfada görünmez koordinasyonu kurar; tutarlılık, itibarı besler.
-
Kaynak–izin listesi erken açıldığında, baskı öncesi hukuki risk sıfıra yakınlar.
-
Okunabilir mizanpaj (60–70 karakter, 11/1.45 civarı ritim) ve kategori sinyali veren kapak, rafta doğru mesaj üretir.
-
Vektörel barkod + quiet zone ≥ 4 mm + POS pilot testi, kasada “bir saniye”yi garantiler.
-
ISBN stratejisi (format başına ayrı) ve metadata (doğru kategori–ilk 300 karakterde fayda), keşfedilebilirliği katlar.
-
Prepress checklist (PDF/X, 100K siyah, font gömme, kesim payı), baskı sürprizlerini bitirir.
-
POD/kısa tiraj → 45 gün veri → ofset sıralaması, nakit–stok riskini dengeler.
-
Paket–lojistik standardı (ara karton, köşe koruyucu, nem bariyeri; parti etiketinde ISBN + baskı), iade oranını düşürür.
-
Kanal senfonisi (zincir–bağımsız–e-ticaret–kütüphane) ve pazarlama ritmi (okuma parçası, kısa video, e-posta) lansmanı duyulur kılar.
-
Erişilebilir sürümler (büyük punto, DAISY, sesli) etik olduğu kadar ticari akıldır; her biri ayrı ISBN ile görünürleşir.
-
Düzeltme notu kültürü, hata anında şeffaflık ve hız sağlar; itibar zırhıdır.
-
KPI panosu + tetikleyiciler (stok devri, POS hata, yorum puanı, ROI) ikinci baskıyı sezgiden kanıta taşır.
-
Tek değişiklik kuralı, her revizyonun etkisini ölçülebilir kılar.
-
Bilgi transferi (şablonları içeri almak), tekrarlanabilir kaliteyi ve düşük maliyeti kalıcılaştırır.
Bundan sonra her projede, bu listeyi bir kapı–tampon–kanıt üçlüsü olarak düşünün: Kapı kapanmadan ilerlemeyin; her kapıya makul bir tampon koyun; kararları mutlaka kanıt (okur geri bildirimi, POS testi, satış/yorum verisi) ile doğrulayın. O zaman kitap yalnız basılmaz; bulunur, okunur, tavsiye edilir. Ve en önemlisi: Her baskıda daha iyi hâle gelir—çünkü artık hata, gizli bir düşman değil, iyileştirme fırsatıdır.
Kitap Yazdırma Danışmanlık, yazarlık yolculuğunuzda her adımda yanınızda olmaktan gurur duyan bir platformdur. Akademik kitap yazdırmadan biyografi ve otobiyografi hazırlamaya kadar geniş bir yelpazede hizmet sunarak, yazılı eserlerinizi en yüksek kalitede hayata geçirmenize yardımcı oluruz. Ayrıca, dil bilgisi ve imla kontrolü, iç sayfa tasarımı ve editörlük hizmetleri ile metinlerinizin profesyonel bir şekilde şekillendirilmesini sağlarız. Yazarların, içeriklerini en iyi şekilde sunabilmeleri için gerekli olan tüm teknik destek, doğru yönlendirme ve düzenleme işlemlerini sunarak, eserinizi mükemmel hale getirmeyi amaçlıyoruz.
Eserlerinizi daha geniş kitlelere ulaştırmak için ISBN alma ve yayıncılık süreci, kitap basımı ve dağıtımı, kitap kapak tasarımı gibi kritik hizmetlerimizle yayın sürecini sorunsuz bir şekilde tamamlamanızı sağlarız. Yayıneviyle anlaşmak yerine kendi kitabınızı yazdırmak isteyenler için profesyonel kitap pazarlama ve tanıtım danışmanlığı da sunarak, eserinizi kitapseverlerle buluştururuz. Kitap tanıtım afişi tasarımı, online ve offline mecralarda etkili tanıtım stratejileriyle kitabınızın görünürlüğünü artırır, hedef kitlenize ulaşmanıza yardımcı oluruz.
Yayıncılık sürecinde her aşamada yanınızda olan ekibimiz, kitabınızın içerik ve tasarımından yayımlanmasına kadar tüm aşamaları profesyonel bir şekilde yönetir. Kitap yazdırma, editörlük, yapısal editörlük ve yayın danışmanlığı hizmetleriyle yazarlık kariyerinizi desteklerken, her tür kitabı profesyonel bir biçimde yayınlamanızı sağlarız. Yasal süreçlerden telif hakları ve editörlük hizmetlerine kadar her konuda kapsamlı destek vererek, kitap yazma sürecinizi zahmetsiz ve verimli bir hale getiriyoruz.
