Kitap yazımı bir sanat, bastırılması ise profesyonel bir süreçtir. Bu sürecin resmi zeminde ilerlemesi için gerekli adımların titizlikle atılması gerekir. Kitap yaptırmak sadece bir metni bastırmak anlamına gelmez; aynı zamanda kitabın hukuki, ticari ve bibliyografik olarak da tanımlanması gerekir. Bu tanımın en önemli araçlarından biri ISBN (Uluslararası Standart Kitap Numarası)’dır. Bu yazıda kitap yaptırma ve ISBN alma süreçlerinde dikkat edilmesi gereken kritik unsurları kapsamlı şekilde ele alacağız.
1. Kitap İçeriğinin Hazırlığı
ISBN başvurusundan önce kitabın içeriğinin son haline getirilmiş olması büyük önem taşır. Çünkü ISBN başvurusu yapıldıktan sonra içerikte değişiklik yapılması halinde yeni bir ISBN alınması gerekir.
Dikkat Edilmesi Gerekenler:
-
Kitabın tüm bölümleri tamamlanmış olmalıdır.
-
Yazım ve dil bilgisi hataları kontrol edilmelidir.
-
Sayfa düzeni, başlıklar, paragraflar profesyonel şekilde düzenlenmelidir.
2. Kapak Tasarımı
ISBN başvurusu sırasında genellikle kapak taslağı da istenmektedir. Henüz baskıya gitmemiş bir kitap için ön kapak taslağı yeterlidir; ancak bu taslağın profesyonel görünmesi, başvurunun ciddiyetini gösterir.
Kapakta Bulunması Gerekenler:
-
Kitap başlığı ve varsa alt başlık
-
Yazar adı
-
Yayıncı adı (varsa)
-
Arka kapakta barkod için ayrılmış boş alan
3. ISBN Başvuru Zamanlaması
ISBN başvurusu kitap basımından önce yapılmalıdır. ISBN numarası, baskı öncesi sayfa künyesine ve kapak tasarımına eklenmelidir.
Yanlış Zamanlamanın Riskleri:
-
Kitap kapak tasarımının yeniden düzenlenmesi gerekebilir.
-
Kitap baskıya girdikten sonra ISBN alınırsa, dağıtım ve satışta yasal engeller çıkabilir.
4. Doğru ISBN Formatının Seçilmesi
Kitabın her bir formatı için (basılı, e-kitap, sesli kitap) ayrı bir ISBN alınmalıdır.
Örnek:
-
Basılı kitap: 978-605-…
-
E-kitap (PDF): 978-605-…
-
Sesli kitap: 978-605-…
Her versiyonun dağıtım kanalları ve hedef kitlesi farklı olduğu için tek bir ISBN ile işlem yapılması hatalı olur.
5. Belgelerin Doğruluğu ve Eksiksizliği
Yaygın hatalardan biri başvuru belgelerinin eksik veya hatalı sunulmasıdır. ISBN sistemi otomatik olarak eksik belge tespitinde başvuruyu geçersiz kılar.
Kontrol Listesi:
-
Kimlik fotokopisi
-
Kapak tasarımı
-
Kitap özeti
-
Yayıncı belgeleri (varsa)
-
Sayfa sayısı, kitap türü bilgileri
6. ISBN Numarasının Doğru Kullanımı
ISBN aldıktan sonra bu numaranın kullanımında yapılan hatalar kitabın satışa çıkmasını engelleyebilir.
Yaygın Hatalar:
-
ISBN numarasını kapağa eklememek
-
ISBN ile oluşturulan barkodu yanlış yerleştirmek
-
İç kapakta künye bilgilerinde ISBN’ye yer vermemek
-
Farklı baskılar için aynı ISBN’yi kullanmak
7. Yayıncı ve Matbaa ile Uyumlu Çalışma
Kitap yaptırma süreci, yazardan matbaaya kadar birçok paydaş içerir. ISBN numarası bu sürecin merkezindedir.
Tavsiyeler:
-
Matbaanıza ISBN’nizi zamanında iletin.
-
Barkod alanı için arka kapakta boşluk bırakın.
-
Künyede ISBN bilgisi için alan belirleyin.
8. Telif Hakları ile Bağlantısı
ISBN, bir telif hakkı belgesi değildir; ancak telif haklarının takibi ve korunması açısından önemli bir araçtır.
Tavsiye:
-
ISBN aldıktan sonra T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı Telif Hakları Genel Müdürlüğü’ne kayıt işlemi de yapılabilir.
-
Noter tasdikiyle eserin size ait olduğunu belgelemek de telif hakkı açısından güç sağlar.
9. Dijital Dağıtım ve ISBN İlişkisi
ISBN sayesinde kitabınız Amazon, Google Books, Kobo, D&R gibi dijital satış kanallarında tanımlanabilir hale gelir.
Dikkat Edilmesi Gerekenler:
-
Dijital dosya (PDF/ePub) bilgileriyle başvurunuzu yapın.
-
Dijital ISBN numarasını dosya metadata’sına ekleyin.
10. Başvuru Sürecinin Takibi
Başvuru yapıldıktan sonra sistem üzerinden süreci günlük olarak takip edin. Gecikmelerin çoğu eksik bilgi ve belge kaynaklı olur. Sisteme düzenli giriş yaparak durumunuzu kontrol edin.
Sonuç
Kitap yaptırma ve ISBN alma süreçleri, yazarlık serüveninizin en ciddi ve dikkat gerektiren adımlarındandır. Bu süreçte yapılacak hatalar, kitabınızın okuyucuyla buluşmasını geciktirebilir ya da engelleyebilir. Bu nedenle yukarıda belirtilen kritik noktalara dikkat ederek süreci yönetmek, hem zaman hem de prestij kazandırır.