Kitap yayıncılığı sürecinde ISBN numarası, eserin resmî olarak tanınması ve satış kanallarında yer alabilmesi için vazgeçilmezdir. Türkiye’de ISBN alma işlemleri Kültür ve Turizm Bakanlığı bünyesindeki ISBN Türkiye Ajansıüzerinden yürütülmektedir. Bu merkez, Türkiye’deki tüm yayınevleri, bağımsız yazarlar ve kurumlar için ISBN dağıtım yetkisine sahip tek otoritedir.
Bu yazıda, ISBN Türkiye Başvuru Merkezi’nin rolünü, başvuru sürecini, istenen belgeleri ve yazar-yayıncı açısından dikkat edilmesi gereken noktaları ayrıntılı bir şekilde ele alacağız.
1. ISBN Türkiye Ajansı’nın Görevleri
ISBN Türkiye Ajansı’nın temel görevleri şunlardır:
-
Türkiye sınırları içinde yayımlanan tüm kitaplara ISBN numarası vermek.
-
ISBN veri tabanını güncel tutmak.
-
Uluslararası ISBN Ajansı ile bilgi paylaşımı yapmak.
-
Yayıncı ve yazarları ISBN kullanımı konusunda bilgilendirmek.
Ajans, yalnızca kitaplara değil; e-kitap, sesli kitap, görsel eğitim materyalleri gibi farklı yayın formatlarına da ISBN sağlar.
2. Başvuru Merkezine Kimler Başvurabilir?
ISBN almak isteyen herkes, ISBN Türkiye Ajansı’na başvurabilir. Bunlar:
-
Profesyonel yayınevleri
-
Bağımsız yazarlar (self-publishing)
-
Üniversiteler ve akademik kurumlar
-
Kamu kurumları
-
Sivil toplum kuruluşları
Ancak her başvuru sahibinin, eserin yayımlanması ile ilgili yasal haklara sahip olması gerekir.
3. Başvuru Yöntemleri
ISBN Türkiye Ajansı başvuruları iki yöntemle kabul eder:
-
Online Başvuru – Resmî web portalı üzerinden belgelerin yüklenmesi.
-
Fiziksel Başvuru – Belgelerin elden veya posta yoluyla gönderilmesi.
Günümüzde en çok tercih edilen yöntem online başvurudur. Çünkü süreç hızlıdır ve belgeler dijital olarak iletilebilir.
4. Gerekli Belgeler
Başvuru sırasında şu belgeler talep edilir:
-
ISBN Başvuru Formu
-
Kitap kapağı taslağı
-
Kitap içeriğinden örnek sayfalar
-
Yazar ve/veya yayınevi bilgileri
-
Telif hakkı beyanı
Belgelerin eksiksiz ve doğru olması, başvurunun gecikmeden onaylanmasını sağlar.
5. Başvuru Sürecinde Dikkat Edilmesi Gerekenler
-
ISBN numarası kitabın kapak tasarımına mutlaka eklenmelidir.
-
Her format (basılı, e-kitap, sesli kitap) için ayrı ISBN alınmalıdır.
-
ISBN alındıktan sonra kapakta numara değiştirilemez.
-
Başvurudan önce eserin adı ve yazar bilgileri kesinleşmiş olmalıdır.
6. ISBN Türkiye Ajansı’nın Uluslararası Bağlantısı
ISBN Türkiye Ajansı, International ISBN Agency ile sürekli iletişim hâlindedir. Bu sayede Türkiye’de ISBN verilen her kitap, uluslararası veri tabanında da görünür. Böylece:
-
Yabancı kütüphaneler kitabı tanır.
-
Uluslararası satış platformlarında listelenebilir.
-
Yurt dışı fuarlarında tanıtımı kolaylaşır.
7. Başvuru Ücretleri ve Süre
Türkiye’de ISBN başvurusu çoğunlukla ücretsizdir, ancak bazı özel durumlarda (hızlandırılmış işlem, özel baskı vb.) ücret talep edilebilir.
Başvuru süreci belgeler eksiksiz ise genellikle 3-5 iş günü içinde tamamlanır.
8. Yayınevleri İçin Toplu ISBN Alma
Profesyonel yayınevleri, tek tek başvuru yapmak yerine ISBN blokları satın alabilir. Örneğin:
-
10 ISBN
-
100 ISBN
-
1000 ISBN
Bu yöntem, çok sayıda kitap yayınlayan yayınevleri için zaman tasarrufu sağlar.
Türkiye’de ISBN alma süreci, ISBN Türkiye Ajansı üzerinden yürütülen, disiplinli ve uluslararası standartlara bağlı bir işlemdir. Yazarlar ve yayınevleri, başvurularını doğru ve eksiksiz yaparak bu süreci hızla tamamlayabilir.
Başvuru merkezinin sunduğu avantajlardan yararlanmak, kitabın yalnızca yerel pazarda değil, global ölçekte de görünür olmasını sağlar. ISBN Türkiye Ajansı ile kurulan doğru iletişim, yayıncılık kariyerinin sağlam bir temel üzerine inşa edilmesine yardımcı olur. Uzun vadede bu, hem yazarın hem de kitabın itibarını artıran kritik bir adımdır.