Bir kitap yazmak uzun ve emek isteyen bir süreçtir. Ancak bu yaratıcı emeğin okura ulaşabilmesi için kitabın profesyonel şekilde yayımlanması gerekir. Yayıncılık süreci, kitabın sadece basılmasını değil, aynı zamanda hukuki, teknik ve dağıtım açısından da güvenli hale gelmesini kapsar. Bu noktada ISBN numarası, kitabın yayıncılık sürecinin en önemli parçalarından biri olarak karşımıza çıkar.
Bu yazıda kitap yaptırmak isteyen bireylerin ve kurumların izlemesi gereken temel yayıncılık adımlarını ve ISBN’nin bu süreçteki rolünü detaylarıyla aktaracağız.
1. Yayıncılık Sürecine Giriş: Nereden Başlamalı?
Yayıncılık süreci üç temel aşamadan oluşur:
-
Hazırlık Aşaması: Yazımın tamamlanması, redaksiyon, düzenleme.
-
Teknik Aşama: Sayfa tasarımı, kapak hazırlığı, ISBN alma ve matbaa süreci.
-
Dağıtım Aşaması: Kitabın satış kanallarına sunulması, kütüphane ve veri tabanı kayıtları.
Her bir aşama, kitabın kalitesi ve okurla buluşması için kritik öneme sahiptir.
2. ISBN Neden Yayıncılıkta Temel Bir Adımdır?
Kitabın Yasal Kimliği
ISBN, kitabın resmi kimlik numarasıdır. ISBN olmadan bir kitabın tanıtımı, dağıtımı, satışa sunulması ve arşivlenmesi neredeyse imkânsızdır.
Ulusal ve Uluslararası Tanınırlık
Kitaplar ISBN sayesinde dünya çapındaki veri tabanlarına kaydedilir. Bu, özellikle akademik, edebi ve ticari yayınlar için büyük önem taşır.
Telif Hakkı Koruması
ISBN doğrudan telif hakkı sağlamaz ancak bir kitabın size ait olduğunu kanıtlamanın en güçlü yollarından biridir. ISBN, eserinizin size ait olduğunun resmi bir göstergesidir.
3. Kitap Yaptırma Sürecinde Yayıncılık Adımları
3.1. İçerik Hazırlığı
-
Kitap dosyasının redaksiyon ve dil bilgisi açısından kontrolü yapılmalı.
-
İçindekiler, önsöz, teşekkür gibi bölümler profesyonelce düzenlenmeli.
3.2. Sayfa Tasarımı (Mizanpaj)
-
Kitap A5, A4 ya da özel bir ebatta hazırlanacaksa, sayfa düzeni buna göre tasarlanmalı.
-
Başlıklar, alt başlıklar, paragraf aralıkları, yazı fontu dikkatlice seçilmeli.
3.3. Kapak Tasarımı
-
Ön kapak, arka kapak ve sırt tasarımı bir bütün olarak yapılmalıdır.
-
Arka kapakta ISBN barkodu için yer bırakılmalıdır.
3.4. ISBN Başvurusu
-
ekitap.kulturturizm.gov.tr üzerinden ISBN başvurusu yapılır.
-
Kitap formatına (basılı, e-kitap, sesli kitap) göre ayrı ISBN alınır.
3.5. ISBN Barkodu ve Künyesi
-
ISBN numarası alınır alınmaz kitap kapağına barkod olarak yerleştirilir.
-
İç sayfalarda mutlaka künye bilgileri ve ISBN belirtilmelidir.
4. Kitabın Basımı ve Baskı Seçenekleri
Matbaa Baskısı
-
Belirli sayıda basım yapılır.
-
Kitapçılarda fiziksel olarak satılmak üzere dağıtılır.
Talep Üzerine Baskı (Print-on-Demand)
-
Kitap sipariş geldikçe basılır. Stok riski yoktur.
-
Online kitap satış siteleri bu yöntemi sıkça kullanır.
Dijital Yayın
-
E-kitap olarak satılır (PDF, ePub vs.).
-
ISBN bu format için de zorunludur.
5. Kitabın Yayınlanması ve Dağıtımı
Kitapçı ve Online Platformlara Dağıtım
-
D&R, Kitapyurdu, Amazon gibi platformlar ISBN’siz kitap kabul etmez.
-
ISBN, kitabın sisteme entegre edilmesini sağlar.
Kütüphane ve Üniversite Kayıtları
-
Akademik yayınlar için ISBN şarttır.
-
Üniversite ve kamu kütüphaneleri sadece ISBN’li kitapları kaydeder.
Sosyal Medya ve Tanıtım
-
Kitabınızın tanıtımında ISBN kullanımı güven verir ve profesyonel görünür.
6. ISBN ile Kitabınızı Koruma Altına Almak
-
ISBN, bir nevi yayıncılık pasaportudur.
-
Her kitap versiyonu için (örneğin ikinci baskı, genişletilmiş versiyon, yeni kapak) yeni bir ISBN alınmalıdır.
-
Kitabınızın herhangi bir yerden izinsiz çoğaltılması durumunda ISBN, yasal olarak sizi destekler.
7. Sık Yapılan Yayıncılık Hataları
-
ISBN alınmadan kitap bastırmak.
-
E-kitap ve basılı kitap için aynı ISBN’yi kullanmak.
-
Künye bilgilerinde eksiklik.
-
Barkodun yanlış yerleştirilmesi.
-
ISBN sorgulaması yapılmadan başkasına ait numaranın kullanılması.
Sonuç
Kitap yaptırma sürecinde ISBN alımı ve yayıncılık adımlarının doğru şekilde planlanması, kitabınızın başarısını doğrudan etkiler. ISBN sadece bir numara değil; kitabınızın dünya ile buluşmasını sağlayan, yasal ve teknik bir anahtardır. Kitabınızın değerini korumak, onu tanınır kılmak ve okuyucuya güvenle ulaştırmak istiyorsanız ISBN ve yayıncılık sürecini asla göz ardı etmemelisiniz.