Yazarlık yolculuğuna yeni başlayanlar için kitap yaptırma ve ISBN alma süreci hem heyecan verici hem de oldukça karmaşık olabilir. Kitap yazma süreci tamamlandıktan sonra, eserinizi okurla buluşturmak için bir dizi teknik ve yasal adımdan geçmeniz gerekir. Bu noktada, kitap bastırmak kadar, kitabın küresel yayıncılık sisteminde tanınabilir olmasını sağlayan ISBN (Uluslararası Standart Kitap Numarası) alma süreci de büyük önem taşır. Yeni yazarlar için hazırlanan bu rehber, kitap yaptırma sürecinin adımlarını, ISBN numarasının ne işe yaradığını, nasıl alınacağını ve hangi noktalarda dikkatli olunması gerektiğini detaylı şekilde ele almaktadır.
ISBN Nedir ve Neden Gereklidir?
ISBN (International Standard Book Number), yayınlanan her bir kitabın benzersiz kimliğini tanımlayan 13 haneli uluslararası bir numaradır. ISBN, her baskı türü ve format için ayrı ayrı alınmalıdır. Yani bir kitabın hem basılı hem de dijital formatı varsa her biri için farklı bir ISBN numarası alınması gerekir. ISBN; kitapların ticari olarak satılabilir olması, kitapçı ve kütüphanelerde yer alması, dijital mağazalara kabul edilmesi ve eser takibinin yapılabilmesi için zorunlu bir sistemdir. Yeni bir yazar için bu numarayı edinmek, kitabın profesyonel ve sistemli bir yayın sürecine dahil edilmesi açısından temel şartlardan biridir.
Kitap Yaptırma Süreci: Adım Adım Rehber
Yeni bir yazar olarak kitabınızı bastırmak için aşağıdaki adımları takip etmeniz önerilir:
-
Manuskript Hazırlığı ve Editörlük:
-
Kitabınızın içeriği tamamlandığında, mutlaka bir editör tarafından gözden geçirilmelidir.
-
Yazım ve dilbilgisi hataları, anlam bütünlüğü, paragraf yapıları ve içerik akışı profesyonel bir gözle incelenmelidir.
-
-
Dizgi ve Sayfa Tasarımı:
-
Kitabın iç sayfa düzeni profesyonel olarak hazırlanmalıdır. Bu aşamada font seçimi, satır aralığı, başlık düzenlemeleri, görsel yerleşimleri dikkatle yapılmalıdır.
-
Word belgesinden doğrudan PDF’ye çevrilerek yapılan tasarımlar genellikle amatör görünebilir.
-
-
Kapak Tasarımı:
-
Kitabınızın kapağı, içeriğini yansıtacak şekilde özgün ve dikkat çekici olmalıdır.
-
ISBN numarasının yer alacağı barkod kutucuğu arka kapakta doğru konumlandırılmalıdır.
-
-
ISBN Başvurusu:
-
Türkiye’de ISBN başvuruları, Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın “Yayımcı ve Kitap Tanıtım Sistemi” üzerinden çevrimiçi olarak yapılır.
-
Bireysel başvuru veya bir yayınevi aracılığıyla toplu başvuru yapılabilir.
-
E-kitaplar ve sesli kitaplar için de farklı ISBN numaraları gerekir.
-
-
ISBN Alındıktan Sonra Kapak Entegrasyonu:
-
Aldığınız ISBN numarasının barkod formatında tasarıma entegre edilmesi gerekir.
-
Barkodun okunabilirliği dijital satış platformları açısından zorunludur.
-
-
Matbaa Süreci:
-
Kitabınızı bastırmadan önce, baskı adedi, kağıt kalitesi, cilt türü, renk seçimi gibi detayları netleştirin.
-
Baskı öncesi bir örnek (proof) almak ve incelemek önerilir.
-
-
Dağıtım ve Satış Kanalları:
-
Kitabınızı yayınevleri, çevrimiçi mağazalar (D&R, Amazon, Kitapyurdu vb.) ve e-kitap platformlarında yayımlamak için dağıtım kanallarıyla iletişime geçin.
-
ISBN numarası sayesinde kitabınız satış sistemlerine tanıtılabilir hale gelir.
-
Yeni Yazarlar İçin Sık Yapılan Hatalar
Yeni yazarların yaptığı en yaygın hatalar arasında şunlar yer alır:
-
ISBN almadan kitap bastırmak
-
ISBN barkodunu hatalı yerleştirmek veya hiç yerleştirmemek
-
Kitabın hem PDF hem de basılı formatı için aynı ISBN numarasını kullanmak
-
Profesyonel editörlük ve dizgi hizmeti almadan baskıya geçmek
-
ISBN başvuru sistemindeki teknik gereklilikleri dikkate almamak
ISBN Başvurusunda Gerekli Belgeler
-
Yazar adı, kitabın adı, kitabın dili
-
Kitabın sayfa sayısı, boyutları
-
Yayıncı adı (varsa), iletişim bilgileri
-
Kitap kapak görseli (bazı durumlarda talep edilir)
-
Eserin kısa tanıtım metni (bazı durumlarda zorunludur)
Bireysel Yazarlar İçin ISBN Alma: Yayıncı Olmadan Süreç
Yayınevi kurmadan da bireysel olarak ISBN alınabilir. Ancak bu durumda yayınevi alanında kişisel isim yer alır. Yine de sistemsel olarak bireysel yazarlar için bir engel yoktur. Hatta kendi yayınevini kurmak isteyen yazarlar için de vergi mükellefiyeti ve ticaret sicili kaydı gibi işlemlerle yayınevi statüsü oluşturulabilir.
ISBN ve E-Kitap Yayıncılığı
Yeni yazarların sıklıkla yöneldiği e-kitap yayıncılığı, Amazon Kindle, Google Play Books, Apple Books gibi platformlar üzerinden yapılabilir. Ancak bu platformlar da ISBN gerektirir. Ayrıca EPUB, MOBI, PDF gibi her farklı format için ayrı ISBN alınması gerekir. Bu sayede hem satışlar hem de okuyucu istatistikleri doğru şekilde takip edilebilir.
Telif Hakları ve ISBN Arasındaki İlişki
ISBN telif hakkı sağlamaz. Telif hakkı için ayrı bir kayıt sistemine (Türkiye’de TELİFHAK ya da noter kanalıyla yapılan beyanlar gibi) başvurulmalıdır. Ancak ISBN sayesinde eserin yaygınlığı takip edilebildiğinden, telif hakkı ihlali durumlarında delil niteliği taşır.
Kitap Yaptırma Sürecinde Profesyonel Destek Almak Gerekir mi?
Yeni yazarlar için bu süreç oldukça karmaşık görünebilir. Editörlük, dizgi, tasarım, ISBN başvurusu, matbaa ve dağıtım süreçlerinde profesyonel destek alınması, işin kalitesini ve satış potansiyelini artırır. Ayrıca olası hukuki hataların da önüne geçilmiş olur.
Sonuç
Yeni yazarlar için kitap yaptırma ve ISBN alma süreci, sadece teknik bir süreç değil, aynı zamanda bir meslek ediniminin de başlangıcıdır. Her adımda doğru ve profesyonel kararlar almak, yazar kimliğinizi inşa etmede büyük önem taşır. ISBN numarası, kitabınızın dünya çapında erişilebilirliğini, güvenilirliğini ve takibini sağlayan en önemli unsurdur. Bu nedenle başvuru süreci, kitap formatlarıyla uyumluluğu, barkod tasarımı, doğru dosya hazırlığı gibi konulara özen gösterilmesi gerekir. Yazarlık serüveninize güçlü bir başlangıç yapmak için yalnızca içerik üretmek değil, aynı zamanda bu içeriğin doğru yollarla yayınlanmasını sağlamak da gereklidir. Profesyonellik ve bilgiyle yürütülen bu süreç, yazarın görünürlüğünü artırır, okuyucuya ulaşma ihtimalini yükseltir ve eserin uzun vadeli sürdürülebilirliğini sağlar.